بعد از اثبات واجب الوجود گاهی این شبهه وارد میشود که ممکنات و ظهورات حق منحصر در عالم ماده هستند و جزء ماده و ذات واجب الوجود چیز دیگری نیست. برای پاسخ به این شبهه دو راه وجود دارد:

راه اول: با توجه به خصوصیات عالم ماده و مادی مثل کثرت و ماهیت و حرکت و غیره درمیابیم که ماده و هیولای اولی نازلترین مرتبه ظهور و مرتبه ممکنات است و بعد از این مرتبه عدم است درنتیجه نمیشود مرتبه ماده هم عالی ترین مرتبه ظهور باشد که بشود صادر اول و هم نازلترین مرتبه که ثابت شد چون جمع نقیضین محال است لذا اگر پایین ترین مرتبه ثابت شد مراتب مافوق تا صادر اول که شدیدترین مرتبه است ثابت میشود و این یعنی تشکیک در ظهور و با توجه به محال بودن صُدفِه و اتفاق و تشکیک، مراتب مافوق عالم ماده ثابت میشود.

راه دوم: وقتی از طریق علم النفس و علوم بدیهی و فطری نفس ثابت کردیم نفس به خود علم حضوری دارد نه حصولی نتایج زیر به دست می آید اول اینکه ممکنات و ظهورات یا مادی اند یا مجرد و مجردات یا مجرد از ماده هستند مثل قوه خیال و قوای ادراکی مافوق یا مجرد از مقدار هستند مثل قوه عقل در نتیجه نفس منحصر در ماده و مادیات نیست و دارای مراتب تجردی متوسط و عالی است.